काश्‍मीर । पछिल्लो समय भारत सरकारको ध्यान जम्‍मु काश्मीरको विकासमा केन्द्रित भएको छ। काश्‍मीरलाई सडक सम्पर्कमा जोड्नका लागि भारत सरकारले रेल सुविधाको विकासमा ध्यान दिएको छ। पहाडी भूगोलका लागि काश्‍मीरको भू-भागमा यातायातको पहुँच स्थापित गर्न भारत सरकारले रेल सेवाका लागि रेल लाइन निर्माण गरेको छ। 

काश्मीरमा रेल मार्गको जटिलता हिमालयको खतरनाक असहज भूगोलको कारण हो। तर उधमपुर-श्रीनगर-बारामुल्ला रेलवे लिंकको ईन्जिनियरिङ् चमत्कारले असम्भव भू-भागमा यसको मुख्य - टी-४९ सुरुङ निर्माण गर्ने असाधारण दृष्टिकोणले राष्ट्रलाई चकित पारेको छ।

विगत केही वर्षमा महामारीका कारण परियोजनामा ​​सुस्त प्रगति देखिएको छ भने विज्ञ टोलीको साथमा आज टी-४९ सुरुङले काश्मीर रेलवे परियोजनाको बनिहाल-काजीगुण्ड खण्डमा रहेको ११.२ किलोमिटर लामो पीर पञ्जाल सुरुङलाई पार गरेको छ। 

१२.७५८ किलोमिटरको लम्बाइमा टी-४९ भारतीय रेलवेको सबैभन्दा लामो सुरुङ हो, यूएसबीआरएल मेगा प्रोजेक्टको कटरा-बनिहाल खण्डको सुम्बर र अर्पिंचाला स्टेशनको बीचमा चलिरहेको छ।

यूएसबीआरएल परियोजना २७२ किलोमिटर लामो छ। जसले ७३ गाउँमा १ लाख ४७ हजार मानिसलाई जोड्ने पहुँच सडकमा निर्माण गरिएको छ। जसमध्ये २९ वटा गाउँ जोड्ने १६१ किलोमिटर सञ्चालनमा आएको छ।

टी-४९ मा सुरक्षाको लागि दुई बुरोहरू छन् - मुख्य सुरुङ र एउटा एस्केप टनेल। अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड अनुसार, एस्केप टनेल मुख्य सुरुङसँग समानान्तर हुन्छ, उद्धार र पुनर्स्थापना कार्यको लागि प्रत्येक ३७५ मिटरमा क्रस प्यासेजहरु राखिएका छन्। 

यसमा नयाँ अस्ट्रियन टनेलिङ मेथडको प्रयोग गरिएको छ, जुन शिवालिक पहाडमा 'ड्रिल र ब्लास्ट' प्रविधिको लागि एउटा नयाँ दृष्टिकोण हो। यसको क्रस-सेक्शन प्रोफाइललाई घोडाको नालको रूप दिन डिजाइन गरिएको छ र प्रति घण्टा सय किलोमिटरको गति समायोजन गर्न बनाइएको छ।